Travel

David Claerbout

Dat vliegbasis Soesterberg zo lang een besloten gebied was heeft zijn effect op de natuur gehad. Die kon zich ongestoord ontwikkelen, met als gevolg een bijzondere flora. In die zin maakte de natuur zichzelf. Toch zijn Nederlandse landschappen vooral door mensen gemaakt. Nu de basis open is voor publiek is er een nieuw natuurgebied bijgekomen. En ook dat zal onderhouden, beheerd en beheerst worden.

Een bos uit de computer

Het idee van een maakbare natuur is tot in het extreme doorgevoerd in de film waar David Claerbout ons in deze vliegtuigshelter mee overrompelt. In één lang shot glijden we door idyllische bossen. Het door het bladerdek gefilterde licht valt in lange stralen op de bodem, het water heeft een hypnotiserend effect en je ruikt bijna de vochtige lucht die vervuld moet zijn van de zoete, weeïge geur van mos en humus. Maar alles wat je ziet is digitaal geconstrueerd. Het bos is na drie jaar werk uit de computer gerold.

De eenvoud als verteller

Door te kiezen voor een digitaal bos en niet in een echt bos te gaan filmen, kon Claerbout zijn keuze voor algemene beelden die iedereen wel herkent tot in de perfectie uitvoeren. Het kabbelende beekje, de blik naar boven gericht op het hoge bladerdek, het ven met het stille water: we kennen het allemaal. Die voorspelbaarheid zit ook in de muziek. Deze relaxmuziek vormde de aanleiding voor Claerbout om dit werk te gaan maken, maar hij heeft jaren getwijfeld of hij dat wel zou doen. Het resultaat is een film waarvan beelden en muziek elkaar bevestigen in hun voorspelbaarheid, in hun traagheid en in hun hypnotiserende werking. Ook past de film in het oeuvre van Claerbout, die zich in zijn onderwerpen vaak beperkt tot eenvoud en herkenning. In een interview zei hij eens: ‘Mijn grote vertellers zijn eigenlijk de getuigen, de achtergrondinformatie: het licht, de schaduw, het water.’

Hier op de vliegbasis zorgt de wetenschap van een volledig digitaal gemaakt landschap voor nieuwe associaties. Zo doet het denken aan levensechte videogames of vluchtsimulatoren. De ruimte waarin de film wordt getoond is een nog in authentieke staat verkerende shelter. Ooit heeft hier een F15 straaljager gestaan, maar nu blijkt dit militaire erfgoed uitstekend geschikt voor een filmvertoning. De keuze voor deze film binnen Embedded kwam van Viewmaster Projects, experts op het gebied van videokunst.

Tijdelijk op vliegbasis Soesterberg in het sheltergebied

Gefinancierd door: Provincie Utrecht, KfHein,fonds en Prins Bernhard Cultuurfonds

Partner: Viewmaster Projects

davidclaerbout.com