Guernica Syndrome

Fernando Sánchez Castillo

Van syndroom tot schroot

De Azor was het jacht van Generaal Francisco Franco en draagt de sporen van zijn geschiedenis. Het 40 meter lange schip werd in 1949 voor Franco gebouwd. Hij gebruikte het voor vakanties, ontving er gasten en voerde er ook discussies. Dit historische reliek waar het drama van een land vanaf druipt, werd uiteindelijk in 2011 door de Spaanse kunstenaar Fernando Sánchez Castillo gekocht. Hij wist het schip als het ware los te trekken van zijn geschiedenis. De mast bleef intact, als een symbool van overwinning. Verder rest van de Azor 40 tot blokken samengeperst schroot. Het schip is niet meer dan het materiaal waar het uit bestond. De geometrische blokken doen denken aan het minimalisme, een periode uit de kunstgeschiedenis die niet uit was op gevoel en expressie maar op vorm, ritme, maatvoering.

De titel ‘Guernica Syndrome’ verwijst naar de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). Spanje heeft erg geleden onder het dictatoriale en fascistische regime van Franco. De burgeroorlog vormde het begin van dit drama. Nazi Duitsland steunde de Spaanse nationalisten (fascisten) en bombardeerde het dorpje Guernica in 1937. Een oefening voor de Luftwaffe nota bene, zo werd er later verklaard. Als reactie op dit gruwelijke bombardement op burgers schilderde Picasso zijn ‘Guernica’. Het schilderij werd wereldberoemd; een icoon en hét symbool van de recente geschiedenis van Spanje.

Monument tegen het vergeten

Sánchez Castillo laat met ‘Guernica Syndrome’ zien hoe een land met haar geschiedenis om gaat. Tot op de dag van vandaag worstelt Spanje nog met de erfenis van Franco. Straatnamen die aan zijn regime herinneren worden tegenwoordig nog vervangen. Voor de Azor gold een gelijk taboe, hoewel een eerste minister van de jonge democratie zich vergaloppeerde door het schip te gebruiken voor een vakantiecruise met kritiek tot gevolg. In het geval van Franco zou je willen dat je de historie kunt wissen. Maar geschiedenis kun je niet wissen. En net zo min het verleden dat aan de Azor kleeft, wat je ook met het schip doet. Daarom is het werk van Sánchez Castillo – ondanks zijn neutralisatiepoging – ook te interpreteren als een monument tegen het vergeten.

 ‘Guernica Syndrome’ is tijdelijk deel van collectie De Basis. Het werk vormt de prelude op de groepstentoonstelling Hacking Habitat, in februari 2016 te zien in Utrecht.

Tijdelijk op Park Vliegbasis Soesterberg

Mede mogelijk gemaakt door: Provincie Utrecht en stichting Niet Normaal

Partner: Hacking Habitat, Art of Control Utrecht 2015 - 2016

tegenboschvanvreden.com